De ‘olifant’ als dirigent van de familie én de organisatie. Het familiebedrijf, oh zo krachtig en vaak oh zo kwetsbaar.
‘Nee, -daar gaan we het niet over hebben- dat geeft alleen maar heibel.
Deze woorden worden vaak niet letterlijk uitgesproken maar als je met elkaar in gesprek raakt en goed luistert hoor je ook wat er niet op tafel mag komen. Als ons wordt gevraagd om te helpen bij het oplossen bij vraagstukken binnen (familie)bedrijven dan spelen deze ‘verboden’ thema’s vaak een rol. Thema’s die soms, zelfs al, generaties in de familie en het bedrijf meereizen. Stille conflicten die als een olifant midden in de kamer staan en niet benoemd worden en…zoals alles wat uitgesloten wordt, hun desastreuze werk blijven doen.
In familiebedrijven zijn het familiesysteem en het bedrijfssysteem onlosmakelijk met elkaar verbonden. Dat is én de kracht én de kwetsbaarheid. Als je in een ‘niet familiebedrijf’ onenigheid krijgt vertrek je. In een familiebedrijf kun je wel uit het bedrijf stappen en tegelijkertijd blijf je altijd lid van de familie. Dat ligt gevoelig en slaat soms diepe en onherstelbare wonden.
Als ons gevraagd wordt om in die vastgelopen situaties eens mee te lopen is het vaak ‘laat’ en vraagt het moed om derden mee te laten kijken. Vaak ziet een deel van de familie het als ‘het buitenhangen van de vuile was’ en een ander deel als een noodzakelijke en hoopgevende stap richting toekomst. Die patstelling is begrijpelijk. Het inroepen van hulp is een eerste en noodzakelijke stap.
Van nee naar ja, daar gaan we het nu wel over hebben. Dat vraagt om een keuze. We geven stem aan het, tot nu toe, ongezegde. Simpele oplossingen zijn er niet.
We krijgen vaak terug dat het bijzonder oplucht om niet meer om de hete brij en om elkaar heen te hoeven lopen. Er ontstaat beweging in menselijke verhoudingen en het besef ontstaat dat de volgende generatie niet automatisch erfgenaam is van de stenen die de vorige generatie op het pad hebben laten liggen.
Alleen wat je echt aan kunt kijken kan genezen.
Ja, -daar gaan we het over hebben-met alles wat erbij hoort. De schaduw, de plekken der moeite, het schuren, juist dit zorgt voor beweging naar de verbinding die opnieuw ontstaat.
Paul Nyst, partner Healthy Company Consultants