Succesvol sociaal ondernemerschap
Op 7 januari jl. was ik te gast bij ZZG Zorggroep en mocht ik een korte bijdrage leveren aan de inspiratiebijeenkomst ‘Management in facilitering’. In het kader van ‘leren van anderen’ had ik de volgende vraag meegekregen:
Johan de Jong, wat houdt sociaal ondernemerschap volgens jou in? Kan dit samen met een gezonde financiële bedrijfsvoering? Welke voorbeelden hiervan kun jij ons noemen?
In mijn beleving kun je op verschillende manieren naar ‘sociaal ondernemerschap’ kijken. Op het meest abstracte niveau gaat het voor mij dan om Ethiek. Wat onderscheidt een sociale onderneming van een asociale of antisociale onderneming? Binnen NLP kennen we de term ‘ecologie’ en ‘ecologisch handelen’. In de meest simpele vorm komt het er op neer dat ecologisch handelen betekent dat alles wat ik doe, goed is voor mijzelf, voor de ander en voor de omgeving, de wereld. In mijn ogen ben je pas een sociale onderneming als je handelt vanuit ecologie, ook als het spannend wordt.
De vraag hierboven gaat natuurlijk ook over ‘maatschappelijke ondernemingen’. En is er dan een verschil met reguliere ondernemingen? Continuïteit van onderneming staat voor beide type organisaties voorop en toch is er 1 groot verschil. Ondernemingen met een maatschappelijke opdracht werken met maatschappelijk kapitaal en hebben de plicht om sober en doelmatig om te gaan met maatschappelijke middelen.
En kan dit samen gaan met een gezonde financiële bedrijfsvoering? Natuurlijk kan dat. Het vereist wel een omslag in het denken. Veel maatschappelijke organisaties hebben altijd aanbodgericht gewerkt en denken vanuit beschikbare middelen in plaats van vanuit wat de klant nodig heeft. En in die omslag is de grote valkuil dat we wel denken te weten wat de klant of cliënt wil. En dat weet je niet. Dat zijn alleen maar aannames. Dat betekent dat je het gesprek met je klant moet aangaan, vragen moet stellen, vooronderstellingen moet checken.
En heb je dan een gezonde financiële bedrijfsvoering? Nee, als je deze omslag in het denken hebt gemaakt, kun je de omslag ook in het doen maken. Slimmer organiseren door vraaggericht te gaan werken, waarbij klantwaarde creëren centraal staat. Stop met alle activiteiten die geen toegevoegde waarde hebben voor de klant. En met de focus op klantwaarde kun je service excellence en operational excellence hand in hand laten gaan. Mensgerichte dienstverlening als uitgangspunt. Pak daarbij het ‘In 1x goed principe’ en de kosten dalen. Het is een veelgehoorde kreet: ‘Als je focust op kosten, daalt de kwaliteit. Als je focust op kwaliteit, dalen de kosten.’ Uit eigen ervaring weet ik dat het klopt.
Wat betekent dit voor de cultuur in de organisatie? En voor het leiderschap? Denken en handelen vanuit klantwaarde, vraagt om een veilige werkomgeving waarin alles ter discussie gesteld mag worden. Inclusief je eigen functie en je eigen functioneren. Funest zijn de ‘verborgen verhalen’. Dat wat niet uitgesproken wordt. Een verborgen agenda bij medewerkers of management, waardoor verandering bewust of onbewust gesaboteerd wordt. Verborgen contracten tussen medewerkers onderling en tussen medewerkers en leidinggevende: ‘Als ik niet te kritisch ben op jou, dan ben jij niet te kritisch op mij.’
Voor het leiderschap betekent dit, dat je start vanuit vertrouwen en kader geeft op het Wat. En ruimte en vertrouwen geeft op het Hoe. Dienend en verbindend leiderschap: de medewerkers in staat stellen hun eigen oplossingen te vinden, door te vertrouwen op hun talenten en capaciteiten. Deze definitie is wel wat kort door de bocht, maar dit onderwerp verdient een eigen blog. Voor mooie voorbeelden van sociaal ondernemerschap en een gezonde financiële bedrijfsvoering, ben je van harte uitgenodigd om langs te komen voor een goed gesprek.
Auteur: Johan de Jong
Dit blog is eerder op 12 januari 2016 gepubliceerd op LinkedIn.